بررسی ساختار مقاومت ویژه الکتریکی میدان زمین‌گرمایی سبلان با استفاده همزمان از داده‌های مگنتوتلوریک و الکترومغناطیس حوزه زمان

نویسندگان

  • غلامعباس فنائی خیرآباد دکتری، گروه مهندسی معدن، دانشگاه صنعتی بیرجند، بیرجند، ایران
چکیده مقاله:

انرژی زمین­گرمایی منبع پاک و طبیعی برای تولید الکتریسته و دیگر مصارف صنعتی است. آتشفشان سبلان در استان اردبیل و در شمال باختری ایران واقع شده است. در سال 1998 به­عنوان اولین اولویت اکتشاف انرژی زمین­گرمایی در ایران، برداشت داده­های مگنتوتلوریک و داده­های الکترومغناطیسی حوزه زمان در منطقه سبلان، در 212 سایت انجام شده است. برداشت داده‌های مگنتوتلوریک در بازه بسامدی 1- 8192 هرتز در مجاورت محل برداشت داده­های الکترومغناطیسی حوزه زمان انجام گرفته است. مشکل عمده­ای که به سبب توزیع بی‌هنجاری­های سطحی موجب شیفت مقادیر مقاومت ویژه (بدون تغییر فاز) می­‌شود با عنوان اثر استاتیک شیفت مطرح است که در این مطالعه از داده­های الکترومغناطیس حوزه زمان برای حذف این اثرات استفاده شده است. هر دو مد داده­های مگنتوتلوریک به وسیله انطباق با منحنی مربوط به تغییر مقاومت ویژه حوزه زمان (به ویژه در بسامدهای بالا) مورد تصحیح اثر استاتیک شیفت قرار گرفت. مدل‌سازی یک و دوبعدی بر روی داده­های تصحیح شده با استفاده از نرم‌افزار WinGlink انجام شده است. از آنجا که ابعاد واقعی مخازن زمین­گرمایی از نظر تغییرات مقاومت ویژه سه بعدی است، انجام مدل‌سازی یک‌بعدی به تنهایی تقریب صحیحی نیست. اما نتایج مدل‌سازی دو‌بعدی با تعیین و مطالعه دقیق استرایک در منطقه تا حد زیادی معتبر است. در این مقاله به منظور دستیابی به موقعیت منبع حرارتی و نحوه توزیع مقاومت ویژه در منطقه، تعداد سه نیمرخ متقاطع با 54 سایت در اطراف آتشفشان سبلان مورد بررسی و مدل­سازی دوبعدی قرار گرفت. با ترکیب مقاطع دو‌بعدی به دست آمده از مدل­سازی، امکان دستیابی بهتر به نحوه توزیع مقاومت ویژه در ژرفا و ارائه یک مدل فرضی دو و نیم (5/2) بعدی فراهم شده است. این مدل نشانگر وجود احتمالی مخزن اصلی حرارتی در سمت باختر و جنوب باختر منطقه وتا حد زیادی تأیید‌کننده نتایج دیگر پژوهش‌ها و اطلاعات زمین‌شناسی موجود در منطقه است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

شناسایی گسل‌های جنوب آتش‌فشان سبلان روی نیم‌رُخ مقاومت ویژه حاصل از وارون‌سازی داده‌‌‌‌های مگنتوتلوریک

سامانه‌‌ کلی گسل‌‌‌‌های اطراف قله سبلان را می‌‌‌توان به دو صورت خطی و کمانی در نظر گرفت. گسل‌‌هایی با ساختار خطی عمدتاً با راستای NW-SE و N-S در قسمت جنوب قله سبلان مشاهده می‌‌‌شوند. گسل‌‌‌‌های کمانی اطراف آتش‌فشان سبلان تقریبا منطبق بر دهانه آتش‌فشان هستند و منجر به نفوذ توده آتش‌فشانی شده‌اند. مدل‌سازی داده‌‌‌‌های مگنتوتلوریک (زمین‌مغناط‌برقی) روی نیم‌رُخ‌‌ MM صورت گرفت، به گونه ای که این نیم‌رُ...

متن کامل

بررسی ساختارهای ناهمسانگرد الکتریکی دوبعدی با استفاده از داده‌های مگنتوتلوریک

بررسی‌های انجام شده در این پژوهش نشان می‌دهند که اعمال الگوریتم‌‌های وارون‌سازی دو بعدی خاص مدل‌های همسان‌گرد برروی یک مجموعه داده مگنتوتلوریک (MT) متأثر از ناهمسانگردی، می‌تواند کلان ‌ناهمسان‌گردی (macroanisotropy) را به‌طور مطلوبی بازیابی کند. در ابتدا نحوه اثرگذاری حضور ناهمسان‌گردی الکتریکی...

متن کامل

تصحیح جابه‌جایی‌ ایستای داده های مگنتوتلوریک با استفاده از داده‌های الکترومغناطیس در حوزه زمان در یکی از میدان‌های نفتی جنوب غربی ایران

هدف از این مطالعه تصحیح جابه­جایی‌ ایستای داده‌های مگنتوتلوریک دریکی از میدان‌های نفتی جنوب غرب ایران با استفاده از داده‌های الکترومغناطیس درحوزه زمان (TEM یا TDEM) است. برداشت داده‌های مگنتوتلوریک در بازه فرکانسی 320- 0005/0 هرتز در محل برداشت داده‌های TDEM انجام‌گرفته است. مشکل عمده‌ای که به سبب توزیع آنومالی‌های سطحی موجب جابه­جایی منحنی‌های مقادیر مقاومت ویژه می‌شود با عنوان جابه­جایی ایستا...

متن کامل

بررسی رفتار نمونه‌های بتن درزه‌دار با استفاده از روش‌های سرعت موج تراکمی و مقاومت ویژه الکتریکی

بررسی درز‌‌‌ها و ناپیوستگی‌ها بر خواص فیزیکی سنگ، برای درک بسیاری از مشکلات کلیدی در زلزله‌شناسی، آتشفشان‌شناسی و ژئوتکنیک ضروری است. در سال‌های اخیر استفاده از روش‌های ژئوفیزیکی برای برآورد ویژگی‌های فیزیکی و مکانیکی سنگ‌ها، به‌‌دلیل مزایای آن گسترش یافته است. در تحقیقات گذشته، میزان تخلخل سنگ را با استفاده از سرعت موج تراکمی با روابط تجربی برآورد کرده‌اند. همچنین روابط بسیاری برای ارتباط میان...

متن کامل

وارون‌سازی دو و سه‌بُعدی داده‌های مگنتوتلوریک به‌منظور اکتشاف ساختارهای هیدروکربنی در میدان نفتی سه‌قنات، جنوب‌غربی ایران

کاربرد روش مگنتوتلوریک در زمینه اکتشافات هیدروکربوری در مناطقی که روش‌ لرزه‌نگاری انعکاسی با مشکلاتی مواجه شده، قابل توجه است. در همین راستا یک مطالعه مگنتوتلوریک با حجم وسیع در میدان نفتی سه‌قنات متشکل از یک نفتگیر تاقدیسی، و در حوضه رسوبی زاگرس واقع در جنوب غربی ایران برای به نقشه در آوردن ساختار ژئوالکتریکی منطقه انجام شد. سازند کربناته آسماری، سنگ مخزن و سازند تبخیری گچساران، سنگ پوش را تشک...

متن کامل

بررسی مرز لایه‌‌‌ها و توده‌‌های زمین‌گرمایی منطقۀ سبلان با استفاده از برگردان دوبُعدی داده‌های مگنتوتلوریک

به‌‌منظور بررسی مخزن زمین‌گرمایی سبلان و هدف­گذاری چاه­های جدید اکتشافی و تزریقی، داده­های مگنتوتلوریک در دو فاز طی سال‌های 2007 و 2009 برداشت شد. پس از بررسی ابعادی محیط و تصحیح داده­های خارج از رده که ناشی از نوفه‌‌های محیطی بودند، معکوس‌سازی داده­های مگنتوتلوریک صورت گرفت. نتایج به‌دست آمده در محدودۀ سبلان، مخزن زمین‌گرمایی را به شکل مناسبی آشکار کرد. بررسی مقاطع مقاومت ویژه حاصل از برگردان ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 22  شماره 86

صفحات  29- 34

تاریخ انتشار 2012-11-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023